В статье представлены результаты разработки рецептов отечественных экструдированных стартовых комбикормов для молоди судака, тиляпии и клариевого сома. Установлены технологические режимы их производства, а также физико-химические, механические и технологические показатели выработанных комбикормов. Полученные данные свидетельствуют, что выработанные корма соответствуют нормативным требованиям, предъявляемым к стартовым рыбным кормам. Полученные комбикорма представляют собой рассыпчатые крупки размером 0,2 мм, 0,5 мм, 1 мм, и 2 мм. Цвет крупок варьируется от темно коричневого до светло коричневого, значение водостойкости составляет не менее 2,5 часов, крошимость не более 1,5 %, разбухаемость гранул 10-15 минут, объемная масса ниже 1000 кг/м3. Внедрение разработанной технологии производства стартовых кормов на отечественных предприятиях комбикормовой промышленности позволит снизить зависимость индустриальных рыбоводных хозяйств от импорта комбикормов и тем самым, повысит рост рентабельности отрасли.
Мақалада көксерке, тиляпия және кларийлі жайын шабақтарына арналған отандық экструдирленген бастапқы құрама жем рецептілерін әзірлеу нәтижелері көрсетілген. Оларды өндірудің технологиялық режимдері, сондай-ақ өндірілген құрама жемдердің физика-химиялық, механикалық және технологиялық көрсеткіштері анықталған. Өндірілген құрама жемдер қоңыр және ашық қоңыр түсті, мөлшері 0,2-ден 2,0 мм-ге дейін жақсы сусымалы түйіршіктер болып табылады. Суға төзімділігі кем дегенде 2,5 сағатты құрады, ұсақталуы 1,5 % - дан аспайды, түйіршіктердің ісінуі 1015 минут, көлемдік массасы 1000 кг/м3-ден төмен. Алынған мәліметтер өндірілген құрама жемнің, балықтардың бастапқы азығына қойылатын нормативтік талаптарға сәйкес келетінін куәландырады. Балықтардың азықтануына арналған бастапқы құрама жем өндіру технологиясын отандық құрама жем өндіруші кәсіпорындарға енгізу, индустриялдық балық өсіру шаруашылықтарының құрама жем импортына тәуелділігін төмендетуге мүмкіндік береді және сол арқылы саланың тиімділігінің өсуін арттырады
The article presents the results of developing recipes for domestic extruded starter compound feeds for zander, tilapia and Clary catfish. Technological modes of their production, as well as physical-chemical, mechanical and technological indicators of the developed compound feeds are established. The developed compound feeds are well-loose grains of dark and light brown colors, with sizes from 0,2 to 2,0 mm. Indicators of water resistance were at least 2,5 hours, crumbling no more than 1,5 %, swelling of granules 10-15 minutes, volume mass below 1000 kg/m3. The data obtained show that the developed feed meets the regulatory requirements for starting fish feeds. The introduction of the developed technology for the production of starter compound feeds at domestic enterprises of the feed industry will reduce the dependence of industrial fish farms on the import of compound feeds and thereby increase the profitability of the industry.
