Мақалада қазірігі нарықтық экономика жағдайында өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін табиғи өсімдік өнімін жинай отырып, одан экологиялық таза әрі экономикалық жағынан қарағанда тиімді тағам өндірісінде шикізат ретінде қолдануға болатын Шығыс Қазақстан өңірінде өсетін кәдімгі құлмақ жайлы жазылған. Зерттеуге алынған кәдімгі құлмақ арнайы Семей орманшықтарынан жинап алынып, арнайы құрғақ бөлмеде кептірілді. Зерттеу нәтижесінде кәдімгі құлмақтың А, D3 C тобының дәрумендері, B-каротин және аминқышықлдары, сапониндер, алкалоидтар, илік заттардың бар екендігін көрсетті. Сондай-ақ кәдімгі құлмақтың құрамы макромикроэлементтерге бай. Осы элементтердің ішінде адам ағзасына аса қажетті Ca, K, Fe, Mg-дің мөлшері өте жоғары екндігін көрсетті. Осы нәтижелерге байланысты құлмақ өсімдігінен экстракт алынды. Сонымен қатар құлмақ өсімдігін тек сыра қайнатуда нан өндірісінде ғана емес, сонымен қатар сүтқышықылды өнімдер алуда да пайдалануға болады.
В статье рассказывается о хмеле обыкновенном, произрастающем в Восточно-Казахстанском регионе, который в настоящее время может использоваться в качестве сырья для производства экологически чистых и экономически эффективных пищевых продуктов, собирая натуральную растительную продукцию для повышения конкурентоспособности своей продукции в условиях рыночной экономики. Взятый на исследование хмель обыкновенный собирали из специальных семейс-ких лесничеств и сушили в специальном сухом помещении. Исследование показало, что хмель обыкновенный содержит витамины группы А, D3 C, B-каротин и аминокислоты, сапонины, алка-лоиды, иловые вещества. Также состав хмеля обыкновенного богат макро-микроэлементами. Среди этих элементов очень высокое содержание Ca, K, Fe, Mg, необходимых человеческому организму. В связи с этими результатами был получен экстракт растения хмеля. Кроме того, хмелевое растение можно использовать не только в пивоварении в производстве хлеба, но и в получении молочной продукции
The article tells about ordinary hops growing in the East Kazakhstan region, which can currently be used as raw materials for the production of environmentally friendly and cost-effective food products, collecting natural plant products to increase the competitiveness of their products in a market economy. The ordinary hops taken for research were collected from special Semey forestry and dried in a special dry room. The study showed that ordinary hops contain vitamins A, D3 C, B-carotene and amino acids, saponins, alkaloids, silt substances. Also, the composition of ordinary hops is rich in macro-microelements. Among these elements there is a very high content of Ca, K, Fe, Mg, which are necessary for the human body. In connection with these results, an extract of the hop plant was obtained. In addition, the hop plant can be used not only in brewing in the production of bread, but also in the production of dairy products.