В статье разрабатывается методика проведения экспериментальных исследований по вакуумной сушке сортов яблок, груш и малины, произрастающих в южных регионах Республики Казахстан. Проведены экспериментальные исследования и анализ влияния режимных параметров на процесс сушки выбранных продуктов в зависимости от высоты слоя высушиваемого материала, степени измельчения сырья, степени нагрева высушиваемого материала и давления среды в вакуумируемой камере. Анализ полученных кривых сушек яблок, груши и малины, в начальном состоянии имеющих жидкую пастообразную массу, при ранее выбранных для исследования: давлении в вакуумной камере 0,008МПа, высоте загрузки 3, 4 и 5 мм, степени нагрева высушиваемого материала - около 40 оС, показывает, что они имеют сходный характер - все кривые сушки имеют довольно четко выраженные сегменты: период установления режимных параметров или период начала сушки, период постоянной скорости сушки и период падающей скорости сушки. Результаты экспериментальных исследований обобщены и на их основе получены уравнения, описывающие динамику испарения влаги с поверхности продуктов в виде уравнений полинома четвертой степени.
Мақалада Қазақстан Республикасының оңтүстік аймақтарында өсетін алма, алмұрт және таңқурай сорттарын вакуумдық кептіру бойынша тәжірибелік зерттеулер жүргізу әдістемесі әзірленуде. Кептірілетін өнім қабатының биіктігіне, шикізаттың ұсақталу дәрежесіне, кептірілетін өнімнің қыздыру дәрежесіне және вакуумдалатын камерадағы ауаның қысымына байланысты режимдік параметрлерінің кептіру процесіне әсерін эксперименттік зерттеулер мен талдау жүргізілді. Алма, алмұрт және таңқурайдың бастапқы күйінде сұйық паста тәрізді массасы бар, вакуумдық камерадағы қысымы 0,008 МПа, тиеу биіктігі 3, 4 және 5 мм болатын кептіру қисықтарының талдауыкептірілген материалды қыздыру - зерттеу үшін бұрын таңдалған шамамен 40°C, олардың ұқсас сипатқа ие екендігін көрсеті - барлық кептіру қисықтарының нақты анықталған сегменттері бар: басталу кезеңі, тұрақты кептіру жылдамдығының периоды және кептіру жылдамдығының төмендеу кезеңі. Эксперименттік зерттеулердің нәтижелері жалпыланған және олардың негізінде төртінші дәрежелі көпмүшелік теңдеулер түрінде өнім бетіндегі ылғалдың булану динамикасын сипаттайтын теңдеулер алынған.
The article develops a methodology for conducting experimental studies on vacuum drying of varieties of apples, pears and raspberries growing in the southern regions of the Republic of Kazakhstan. Experimental studies and analysis of the influence of regime parameters on the drying process of selected products have been carried out, depending on the height of the layer of the dried material, the degree of grinding of raw materials, the degree of heating of the dried material and the pressure of the medium in the evacuated chamber.The analysis of the obtained drying curves for apples, pears and raspberries, in the initial state having a liquid paste-like mass, at the pressure in the vacuum chamber of 0.008 MPa, the loading height of 3, 4 and 5 mm, the degree of heating of the dried material - about 40 ° C, previously selected for research, shows that they have a similar character - all drying curves have quite clearly defined segments: the period of establishing regime parameters or the period of the beginning of drying, the period of constant drying rate and the period of decreasing drying rate.The results of experimental studies are generalized and based on them, equations describing the dynamics of moisture evaporation from the surface of products in the form of fourth-degree polynomial equations are obtained.
