Studies of functional properties of fruits of wild plants of kazakhstan

Abstract

The purpose of this work is to justify the choice of wild plants of Kazakhstan (rosehip, sea buckthorn, hawthorn) based on the study of their chemical composition and safety, in order to expand the raw material base and the possibility of using them in the technology of functional foods. As a result of the study of the chemical composition of hawthorn, rosehip and sea buckthorn fruits it was found that the content of vitamin C in hawthorn fruits is 27.8 mg, in rosehip fruits - 578.01 mg, in sea buckthorn fruits - 285.05 mg per 100 g of product. The content of vitamin E is 7.8; 1.8; 3.18mg, β-carotene - 9.27; 2.7 and 2.13 mg, dietary fiber - 7.2; 12.28; 2.24 g. The content of potassium in hawthorn fruit is 14.72 mg, in rosehip fruit - 26.18 mg, in sea buckthorn fruit - 197.18 mg per 100 g of the product. The iron content is 0.05; 1.7; 1.14 mg, Zn - 0.08; 0.23 and 0.004 mg, respectively. According to safety indicators, the studied plants meet the requirements of the regulatory documents. As a result of research on the nutritional value and safety of fruits of wild plants, the expediency of using them in the production of functional food products has been substantiated.

Целью данной работы является обоснование выбора дикорастущих растений Казахстана (шиповник, облепиха, боярышник) на основе исследования их химического состава и безопасности, с целью расширения сырьевой базы и возможности применения их в технологии функциональных продуктов питания. В результате исследования химического состава плодов боярышника, шиповника и облепихи установлено, что содержание витамина С в плодах боярышника составляет 27,8 мг, в плодах шиповника – 578,01 мг, в плодах облепихи – 285,05 мг на 100 г продукта. Содержание витамина Е составляет, соответственно 7,8; 1,8; 3,18мг, β-каротина – 9,27; 2,7 и 2,13 мг, пищевых волокон – 7,2; 12,28; 2,24 г. Содержание калия в плодах боярышника составляет 14,72 мг, в плодах шиповника – 26,18 мг, в плодах облепихи – 197,18 мг на 100 г продукта. Содержание железа составляет, соответственно 0,05; 1,7; 1,14 мг, Zn – 0,08; 0,23 и 0,004 мг. По показателям безопасности исследуемые растения соответствуют требованиям нормативных документов. В результате исследований пищевой ценности и безопасности плодов дикорастущих растений обоснована целесообразность применения их при разработке продуктов питания функционального назначения.

Бұл жұмыстың мақсаты шикізат базасын кеңейту және оларды функционалдық азық-түлік технологиясында қолдану мүмкіндігі мақсатында олардың химиялық құрамы мен қауіпсіздігін зерттеу негізінде Қазақстанның жабайы өсетін өсімдіктерін (итмұрын, шырғанақ, долана) таңдауды негіздеу болып табылады. Долана, итмұрын және шырғанақ жемістерінің химиялық құрамын зерттеу нәтижесінде долана жемістеріндегі С витаминінің мөлшері 27,8 мг, итмұрын жемістерінде – 578,01 мг, шырғанақ жемістерінде – 100 г өнімге 285,05 мг екендігі анықталды. Е дәрумені мөлшері сәйкесінше 7,8; 1,8 құрайды; 3,18 мг, β-каротин – 9,27; 2,7 және 2,13 мг, диеталық талшық – 7,2; 12,28; 2,24 г.долана жемістеріндегі калий мөлшері 14,72 мг, итмұрын жемістерінде – 26,18 мг, шырғанақ жемістерінде-100 г өнімге 197,18 мг құрайды. Темірдің мөлшері тиісінше 0,05; 1,7; 1,14 мг, Zn – 0,08; 0,23 және 0,004 мг құрайды. Қауіпсіздік көрсеткіштері бойынша зерттелетін өсімдіктер НҚ талаптарына сәйкес келеді. Жабайы өсімдіктердің жемістерінің тағамдық құндылығы мен қауіпсіздігін зерттеу нәтижесінде оларды функционалды тамақ өнімдерін өндіруде қолданудың орындылығы негізделген.